Yöneticiler mühendisleri yönetmede yeterince iyi değildir.
Her ne kadar kendimi tepeden tırnağa bir mühendis gibi hissediyor olsam da, mühendislerin yönetilmesi, motive edilmesi ve üretken hâle getirilmesi en zor çalışanlar arasında olduğunu söylemeliyim. Mühendisler kendilerini zanaatçı, bazen de sanatçı olarak görürler. Hassas, tembel ve narsisttirler ve hatalarından ders almaya pek istekli değildirler. Antisosyal görünebilirler, ancak gerçekte çalışmalarının herhangi bir yönünü en yakınlarındaki kişi ile tartışmaya her zaman hazırdırlar.
Onların sihirli sözleri “bu yapılamaz”dır ama hep söyledikleri şeyler arasında şunlar da vardır: “bunda bir şey yok”, “daha fazla zaman gerek”, “bir toplantı yapmalıyız”, “bu toplantılar işe yaramıyor”, “daha fazla kaynak gerek”, “bu konuda çok fazla kişi birden çalışıyor”, “daha fazla altyapı gerek”, “altyapı yükümüz kontrolden çıktı”, “bana kesin talimatlar vermediniz”, “beni çok sıkı takip etmenizi istemiyorum”.
Şüphesiz ki bu ifadeler gerçek ihtiyaçlarını temsil etmez; bunlar sadece mühendislerin memnuniyetsizliklerinin dışa vurumudur. Bu durum genellikle, yöneticilerinin onları anlamadaki başarısızlığından kaynaklanır. Sorunları karizmatik liderlerin eksikliğidir; ne yazık ki, mühendislerin bu tür liderlere piyasanın şu anda sunabileceğinden daha çok ihtiyacı var.
Buna karşılık, pek çok mühendis de yönetici olmak istemiyor. Çünkü, onlar da talepkâr eski meslektaşlarını yönetmenin ve motive etmenin ne kadar zor olacağını iyi biliyorlar. Bu yeni beceriye sahip olan insanları işe almayı kabul etmek, bunu kendi başlarına öğrenme fikrini terk etmek, onlar için oldukça zor. Bu toksik ortamda yöneticilik, hiç de çekici olmayan bir kariyer değişikliği gibi görünüyor.
Bu uzun vadeli bir soruna yol açıyor: teknoloji ekonomik büyümenin temeli olmaya devam etse de, mühendislik yavaş yavaş karar verme sürecinden dışlanacak.
Gerçek şu ki, mühendisler çok fazla strese katlanmak zorunda. Aynı zamanda yaratıcı ve üretken olmaları da isteniyor. Gelecekte teknolojinin giderek artan gelişiminin birçok iş kolunun yok olmasına yol açacağı ve sadece mühendislerin bu değişimi yönetip bundan faydalanabileceği iddia edilmektedir. İşin aslı, bu gerçeklerden uzak bir tahmindir. Mühendislerin becerileri de, en az diğer çalışanlarınki kadar hızla işe yaramaz hâle geliyor. Yöneticilik kariyeri onlara cazip gelmediği için, teknoloji alanında çalışarak para kazanıyorlar ve yöneticilerini, gelecekte daha faydalı olacak bir teknoloji üzerinde çalışmaya da ikna etmeye uğraşıyorlar.
Özetle, çözmemiz gereken iki sorun var:
- Mühendisler için sürekli eğitim ve yaratıcı deneyler içeren yollar oluşturun. Mesela zamanlarının en az %20’sini buna ayırsınlar.
- Harcanan zamanı telafi etmek için onları %25 daha verimli hâle getirin.
Çoğu zaman olduğu gibi, sorunlar açıkça tanımlandığında, çözümler basitleşir.
İlk sorun, mühendislerin zamanının %20’si –projenin kendisi için ideal olmasa da mühendislerin geleceği için gerekli olacak olan– teknoloji ile ilgili şirket projelerinde çalışmak için ayrılarak çözülebilir.
Şimdi, bu zamanın tamamen verimsiz olduğu gibi en kötü varsayımı yaparak (ki bu kesinlikle doğru olmayacak), geriye kalan %80’i kaybedilen zamanı telafi etmek için daha verimli hâle getirmeliyiz. Kendimize +%25’lik bir hedef belirlersek, 1. Aşama’da tamamen verimsiz olmayı göze alabiliriz.
İyi haber şu ki, motive olmuş bir mühendis, motivasyonsuz olandan 10 kat daha verimli olabilir. Sorunlara yaratıcı çözümler üretmeye gelince, bu oran daha da artabilir. Bu nedenle, %25’lik bir artış elde etmek çok da zor olmamalıdır. Aslına bakılırsa, ilk etapta onları olumsuz ve tatminsiz yapan sorun ortadan kaldırılır, kendi gelecekleri üzerinde daha fazla kontrol imkânı sağlanırsa sorun çözülecektir.
Profesyonel ilgileri daha iyi dengelendiğinde, yazının başında bahsedilen tipik argümanlar giderek daha da azalacaktır. Mühendisler karizmatik liderlere daha az ihtiyaç duyacaklardır – belki sadece iyi yöneticiler yeterli olacaktır. Eğer her şey yolunda giderse, daha fazla mühendis bir kariyer seçeneği olarak yöneticiliğe yönelecektir ve belki de şu anda ihtiyaç duydukları yöneticilere dönüşeceklerdir.